Չավուշօղլուն մանիպուլացնում է. Հայաստանի ու Թուրքիայի միջև բեռնատար թռիչքներ չեն կատարվել

Թուրքիայի արտաքին գործերի նախարար Մևլյութ Չավուշօղլուն ապրիլի 10-ին A Haber հեռուստաընկերության եթերում, անդրադառնալով հայ-թուրքական հարաբերություններին և, մասնավորապես, օդային սահմաններին, ասել է. «Մենք բացել ենք մեր օդային տարածքը Հայաստանի համար, իրականացվում են բեռնային փոխադրումներ, մեկնարկել է փոխադարձ ավիահաղորդակցությունը, մեր տարածքով հայ ավիափոխադրողները կարող են թռչել երրորդ երկրներ»:

Ըստ Միջազգային քաղաքացիական ավիացիայի մասին Չիկագոյի կոնվենցիայի 9-րդ հոդվածի՝ Քաղաքացիական ավիացիայի միջազգային կազմակերպության (ICAO) յուրաքանչյուր անդամ-պետություն, այդ թվում՝ Հայաստանը և Թուրքիան, չեն կարող կիրառել խտրական մոտեցում սեփական օդային տարածքի օգտագործման նկատմամբ:

ՀՀ քաղաքացիական ավիացիայի կոմիտեն (ՔԱԿ) հայտարարել է, որ Թուրքիայի կողմից չի հրապարակվել որևիցե աերոնավիգացիոն տեղեկություն (NOTAM) այն մասին, որ հայկական գրանցումով օդանավերի մուտքը արգելվում է իր տարածք։ Սակայն 2020-ի հուլիսից մինչև 2022-ի մարտ Թուրքիան, առանց հիմնավորման, արգելում էր ՀՀ գրանցում ունեցող օդանավերի, այդ թվում՝ ՀՀ կառավարական ինքնաթիռի տարանցիկ թռիչքները իր երկնքով:

Ըստ միջազգայնորեն ընդունված ընթացակարգերի՝ տվյալ պետությունն իր օդային տարածքի օգտագործման վերաբերյալ արգելքների կամ սահմանափակումների մասին ինֆորմացիան պետք է հրապարակի աերոնավիգացիոն տեղեկատվական փաթեթի (NOTAM) միջոցով, սակայն ՀՀ-ի նկատմամբ կիրառած արգելքների վերաբերյալ Թուրքիան նման բան չի արել, բայց փաստացի արգելքը գործել է։

Երբ Չավուշօղլուն ասում է, թե «մենք բացել ենք օդային սահմանը Հայաստանի համար» և «մեր տարածքով հայ ավիափոխադրողները կարող են թռչել երրորդ երկրներ», դիմում է սովորական մանիպուլյացիայի, քանի որ օդային սահմանը փակողը, ընդ որում՝ Չիկագոյի կոնվենցիայի խախտումով փակողը, նույնպես իրենք են եղել, և այդ սահմանի բացումը Հայաստանին արված լավություն չէ, ոչ էլ Հայաստանի խնդրանքով է արվել:

Թուրքիայի ԱԳ նախարարը նշել է, որ Հայաստանի ու Թուրքիայի միջև կատարվում են օդային բեռնափոխադրումներ։ Եթե խոսքը առանձին բեռնատար (կարգո) թռիչքների մասին է, ապա Չավուշօղլուն ստում է:

Չնայած այս տարվա հունվարին թուրքական լրատվամիջոցներն ու իշխանությունները հայտարարել են, թե 2023-ից լուծվել է Թուրքիայի ու Հայաստանի միջև ավիաբեռնափոխադրումների խոչընդոտների հարցը, և հունվարի 1-ից Թուրքիայի ու Հայաստանի միջև հնարավոր է իրականացնել ուղիղ ավիաբեռնափոխադրումներ, ՀՀ քաղավիացիայի կոմիտեն մեզ հայտնել է, որ մինչ օրս հայկական կամ թուրքական բեռնափոխադրող ավիաընկերությունների կողմից ոչ մի բեռնատար թռիչք չի իրականացվել: Կոմիտեն փոխանցել է նաև, որ անհրաժեշտ բեռների ծավալը թույլ է տալիս դրանք տեղափոխել ուղևորափոխադրող թռիչքներով, այսինքն՝ բեռնափոխադրման ծավալներն այնքան փոքր են, որ բեռները տեղափոխվում են մարդատար թռիչքներ կատարող ինքնաթիռներով: 2022-ի փետրվարից Ստամբուլ-Երևան-Ստամբուլ ուղեգծով թռիչքներ է կատարում թուրքական Pegasus Airlines-ը, իսկ Երևան-Ստամբուլ-Երևան երթուղով՝ հայկական Fly One Armenia-ն:

Ի պատասխան մեր հարցման՝ Քաղավացիայի կոմիտեից պատասխանել են, որ 2022-ի հունվարից մինչև 2023-ի մարտ ընկած ժամանակահատվածում օդային ճանապարհով Ստամբուլից Երևան է ներկրվել 131 տոննա բեռ, իսկ հակառակ ուղղությամբ արտահանվել է 13.5 տոննա:

Այսպիսով՝ Մևլյութ Չավուշօղլուի պնդումը, թե օդային բեռնափոխադրումներ են տեղի ունենում երկու պետությունների միջև, կեղծ է այնքանով, որ առանձին կարգո թռիչքներ չեն կատարվում, չնայած դրանց հնարավորության մասին ինքը՝ Թուրքիան, հայտարարել է այս տարվա հունվարին: Իսկ Թուրքիայի օդային տարածքը հայկական օդանավերի առաջ բացելու հայտարարությունը մանիպուլյացիա է, քանի որ այն օրինական հիմքով չէր էլ փակվել։

Գլխավոր լուսանկարը՝ Դաթո Աբուլաձեի